Ventilatie onderhoud in Amsterdam: feiten, luchtkwaliteit en gezondheid
Amsterdam is een stad waar woningen steeds beter geïsoleerd zijn. Dat is gunstig voor energieverbruik, maar heeft ook een keerzijde. Wanneer ventilatie niet goed functioneert of verkeerd wordt gebruikt, blijft vervuilde lucht langer in huis hangen. In veel woningen en appartementen wordt structureel te weinig geventileerd, terwijl bewoners zich hier niet altijd van bewust zijn.
De lucht in huis raakt daardoor sneller vervuild dan men denkt. In de praktijk is de luchtkwaliteit binnenshuis vaak slechter dan buiten, zeker wanneer mechanische ventilatie of WTW-systemen niet goed zijn onderhouden of verkeerd worden ingesteld. Ventilatie Noord-Holland ziet in Amsterdam dagelijks dat ventilatiesystemen wel aanwezig zijn, maar technisch en functioneel niet optimaal werken.
Nieuws over astma vraagt om een realistische benadering
Begin december 2025 verschenen er diverse nieuwsartikelen over een verhoogde kans op (ernstige) astma bij kinderen in bepaalde delen van Amsterdam. In deze berichtgeving werden verschillende factoren genoemd, zoals woonomgeving en sociaaleconomische omstandigheden. Wat echter grotendeels ontbreekt, is een technische uitleg over het binnenklimaat en de rol van ventilatie.
Astma en andere luchtwegklachten ontstaan zelden door één enkele oorzaak. In de praktijk spelen woonomstandigheden een grote rol. Slechte ventilatie, langdurige vochtbelasting en schimmelvorming zijn bekende risicofactoren. Deze komen vaker voor in woningen waar onvoldoende wordt geventileerd en waar ventilatiesystemen niet periodiek worden onderhouden.
Het is daarom onjuist om gezondheidsproblemen te herleiden tot afkomst. De kern van het probleem ligt bij de kwaliteit van de woonomgeving en het functioneren van ventilatiesystemen.
Slecht ventileren gebeurt vaker dan men denkt
Onvoldoende ventileren is geen uitzondering, maar eerder de norm. Dit komt voor in vrijwel alle lagen van de samenleving. Veel huishoudens ventileren structureel te weinig, vaak zonder zich daarvan bewust te zijn. Dit wordt veroorzaakt door een combinatie van onwetendheid, verkeerd gebruik en achterstallig onderhoud.
Veelvoorkomende oorzaken zijn
-
Natte was binnenshuis laten drogen in slecht geventileerde ruimtes
-
Ventilatie laag zetten of uitschakelen vanwege geluid of energieverbruik
-
Gebrekkig onderhoud aan mechanische ventilatie of WTW-systemen
-
Onbalans in het ventilatiesysteem waardoor lucht niet goed wordt afgevoerd
Deze situaties leiden tot een verhoogd CO₂-gehalte, vochtophoping en uiteindelijk een verhoogde kans op schimmelvorming. Dit heeft directe gevolgen voor het binnenklimaat en daarmee voor de gezondheid, vooral bij kinderen en ouderen.
Huurwoningen en ventilatie: geen toeval maar gevolg van beleid
Dat ventilatieproblemen vaker voorkomen in huurwoningen is geen toeval. Veel woningbouwverenigingen besteden beperkt aandacht aan ventilatieonderhoud. In de praktijk wordt vaak gewerkt met basiscontracten bij allround installatiebedrijven. Deze keuze is meestal kosten gedreven en niet gebaseerd op specialistische kennis van ventilatietechniek.
Daarnaast is er geen wettelijke verplichting die woningbouwverenigingen dwingt om mechanische ventilatie of WTW-systemen jaarlijks of tweejaarlijks te onderhouden. Hierdoor blijft onderhoud vaak beperkt tot minimale ingrepen.
Ventilatie Noord-Holland ziet regelmatig dat huurders slechts een standaard aanbod krijgen, zoals het eenmalig reinigen van de ventilatiebox of WTW-unit. Dit geeft bewoners het idee dat er onderhoud is uitgevoerd, terwijl het ventilatiesysteem als geheel nauwelijks verbetert.
Ventilatie is een compleet systeem
Een goed functionerend ventilatiesysteem bestaat uit meerdere onderdelen die samen moeten werken. Wanneer één onderdeel wordt aangepakt en de rest wordt genegeerd, blijft het probleem bestaan.
Bij professioneel onderhoud aan mechanische ventilatie voeren wij onder andere uit
-
Oplossen van storingen
-
Onderhoud en reiniging van de ventilatiebox
-
Onderhoud en reiniging van de motor
-
Inspectie van alle technische componenten
-
Controle en afstelling van luchtdebieten
-
Reinigen van raamroosters, indien aanwezig
-
Optimaliseren van ventilatie-instellingen
-
Beperken van geluid en trillingen
Dagelijks gebruik: waar het vaak misgaat
Naast onderhoud speelt het dagelijks gebruik van ventilatiesystemen een cruciale rol. Tijdens en na het douchen dient het ventilatiesysteem altijd op de hoogste stand te draaien om vocht snel af te voeren. In de praktijk gebeurt dit zelden.
Hierdoor blijft warme, vochtige lucht hangen in badkamers en zet deze zich af op plafonds, wanden en hoeken. Dit is in veel woningen het begin van condensvorming en vormt de directe start van schimmelgroei.
Ook tijdens het koken gaat het vaak mis. Ventilatie Noord-Holland merkt dat veel bewoners denken dat een afzuigkap boven het fornuis voldoende is. Dit is onjuist.
Een afzuigkap is kookpuntgericht en voert alleen dampen en vetdeeltjes af die direct boven het kookoppervlak ontstaan. Het is geen vervanging voor het ventilatiesysteem.
Tijdens het koken komt er veel vocht en vervuilde lucht vrij die zich door de woning verspreidt. Daarom dient tijdens het koken ook altijd het mechanische ventilatiesysteem of WTW-systeem op de hoogste ventilatiestand te worden gezet.
Daarnaast is het essentieel dat er in de keuken afzuigpunten aanwezig zijn die daadwerkelijk zijn aangesloten op het ventilatiesysteem.
WTW-systemen: onderhoud bepaalt effectiviteit
Bij WTW-systemen geldt hetzelfde principe. Alleen het reinigen van de unit is onvoldoende.
Ons onderhoud aan WTW-systemen bestaat onder meer uit
-
Oplossen van storingen
-
Reinigen van de volledige WTW-unit
-
Reinigen van de warmtewisselaar
-
Onderhoud en reiniging van motoren
-
Reinigen van ventilatiekanalen
-
Controle van balans en luchtverdeling
Wat structureel onderhoud oplevert
Ventilatie Noord-Holland werkt al meer dan 15 jaar met servicecontracten voor particuliere huiseigenaren in Amsterdam. Klanten die hun ventilatiesysteem jaarlijks of tweejaarlijks laten onderhouden, ervaren vrijwel nooit structurele problemen.
De voordelen van periodiek onderhoud
-
Stabiele en gezonde luchtkwaliteit
-
Minder storingen en klachten
-
Betere prestaties van het systeem
-
Langere levensduur van motoren en units
-
Minder kans op vocht en schimmel
De kern van het probleem
-
Gebrekkig onderhoud
-
Onvoldoende specialistische kennis
-
Kosten gedreven keuzes binnen de woningbouw
-
Gebrek aan beleid en verplichtingen
-
Onvoldoende aandacht voor gebruik en voorlichting
Wat vaak wordt onderschat, is dat de lucht in huis in veel gevallen sterker vervuild is dan de buitenlucht.
Ventilatie onderhoud vraagt om verantwoordelijkheid
Gezonde lucht begint bij goed onderhoud, juiste instellingen en correct gebruik. Ventilatie Noord-Holland beheert duizenden ventilatiesystemen en beschikt over de praktijkervaring om te weten wat wel en niet werkt. Structureel onderhoud voorkomt gezondheidsklachten en verbetert de leefkwaliteit.
Ventilatie is geen bijzaak, maar een essentiële basis voor gezond wonen in Amsterdam.